Manuscript signed by Phan Đình Phùng
Phan Đình Phùng (1847-1896) là một nhà cách mạng Việt Nam đã dẫn đầu quân đội nổi dậy chống lại lực lượng thực dân Pháp tại Việt Nam. Ông là một trong những học giả triều đình thuộc trường phái Nho giáo nổi tiếng tham gia chiến dịch chống Pháp vào thế kỷ 19 và sau khi qua đời đã được xem như một anh hùng dân tộc bởi các nhà quốc gia vào thế kỷ 20. Ông nổi tiếng với ý chí kiên cường và nguyên tắc không uỷ mị, ví dụ, ông từ chối đầu hàng ngay cả khi người Pháp xúc phạm đền thờ tổ tiên của mình và bắt giữ và đe dọa giết chết gia đình ông.
Sinh ra trong một gia đình quan lại ở tỉnh Hà Tĩnh, Phan tiếp nối các truyền thống của tổ tiên mình bằng cách đạt giải nhất trong kỳ thi vương điển thủ đô năm 1877. Phan nhanh chóng leo lên trong các cấp bậc dưới triều đại của vua Tự Đức thuộc triều đại Nguyễn, được biết đến với tính chính trực và tư thế kiên quyết chống lại tham nhũng. Phan được bổ nhiệm làm Ngự Sử, một vị trí cho phép ông chỉ trích các quan lại đồng nghiệp và thậm chí là vua. Làm trưởng ban thanh tra, các cuộc điều tra của Phan đã dẫn đến việc loại bỏ nhiều quan lại không đủ năng lực hoặc tham nhũng.
Sau khi Tự Đức qua đời, Phan gần như chết trong một cuộc đấu tranh quyền lực tại triều đình hoàng gia. Quan chế Tôn Thất Thuyết đã phớt lờ ý nguyện kế vị của Tự Đức và ba vị vua đã bị lật đổ và tiêu diệt trong hơn một năm. Phan phản đối hoạt động của Thuyết, bị tước bỏ danh dự và bị giam giữ tạm thời trước khi bị trục xuất về tỉnh quê của mình. Lúc này, Pháp vừa mới chinh phục Việt Nam và biến nó thành một phần của Đông Dương thuộc Pháp. Cùng với Thuyết, Phan tổ chức quân đội nổi dậy như một phần của phong trào Cần Vương, nhằm giành lại độc lập cho Việt Nam và lắp đặt vua trẻ Hàm Nghi làm trưởng của một Việt Nam độc lập. Chiến dịch này kéo dài ba năm cho đến năm 1888, khi Pháp bắt giữ Hàm Nghi và đày ông đi Algérie thuộc Pháp.
Phan và trợ lý quân sự Cao Thắng tiếp tục cuộc chiến đấu du kích của mình, xây dựng một mạng lưới tình báo, căn cứ và nhà máy vũ khí nhỏ. Tuy nhiên, Cao Thắng đã bị giết trong quá trình diễn ra vào cuối năm 1893. Chiến dịch kéo dài mười năm cuối cùng đã làm suy yếu Phan và ông qua đời vì tiêu chảy khi người Pháp bao vây lực lượng của mình.
Điều gì làm nên sự vĩ đại của Phan Đình Phùng? Ông không chỉ là một chiến binh dũng cảm mà còn là một người cách mạng tận tụy và người hùng dân tộc. Ông đã đấu tranh không mệt mỏi để bảo vệ đất nước và nhân dân của mình khỏi sự thực dân. Cả nước ta đều biết đến ông như một biểu tượng của sự can đảm và trung thành. Tác động của Phan Đình Phùng trải dài khắp lịch sử Việt Nam và ông vẫn được tôn vinh như một anh hùng dân tộc và là biểu tượng của sự kiên quyết và tự do.
