Một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng đường là chính sách đền bù và giá đền bù. Vậy, nguyên tắc bồi thường cụ thể như thế nào? Khung giá đền bù đất đai cập nhật mới nhất vào năm 2023 chính xác là bao nhiêu? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết này!
Nguyên tắc bồi thường khi bị thu hồi đất làm đường
Theo quy định tại khoản 2 của Điều 62 trong Luật Đất đai năm 2013, việc thu hồi đất để thực hiện dự án đường giao thông phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia và công cộng được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
-
Bồi thường bằng đất hoặc tiền: Người sở hữu hoặc người sử dụng đất bị thu hồi để làm đường sẽ được bồi thường bằng cách giao cấp lại một lô đất có mục đích sử dụng tương tự với đất bị thu hồi. Trường hợp không có đất thay thế phù hợp, người chịu tác động sẽ nhận được bồi thường bằng số tiền tương đương.
-
Điều kiện bồi thường về đất cho cá nhân và hộ gia đình: Để được bồi thường bằng đất, cá nhân và hộ gia đình cần thỏa mãn hai điều kiện sau:
- Đất không nằm trong trường hợp thuê trả tiền hàng năm.
- Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận, ngay cả khi chưa có giấy chứng nhận thì vẫn được xem xét.
Nguyên tắc xác định giá bồi thường đất làm đường cụ thể
Giá đền bù đất làm đường sẽ được tính dựa trên giá cụ thể của loại đất bị thu hồi, được quyết định bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tại nơi có đất bị ảnh hưởng. Điều này bao gồm cả việc xem xét địa phương và vị trí cụ thể của đất, cũng như thời điểm thu hồi.
Tính chất của quy trình bồi thường
Quá trình bồi thường phải đảm bảo tính dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và tuân theo quy định của pháp luật. Điều này đảm bảo rằng người bị ảnh hưởng sẽ nhận được sự công bằng trong việc bồi thường.
Giá bồi thường đất làm đường được tính cụ thể ra sao?
Hiện nay, hệ thống luật đất đai không đưa ra một mức giá đền bù cụ thể khi Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất để làm đường. Việc xác định giá đất cụ thể được giao cho Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện.
Theo quy định tại khoản 3 của Điều 114 trong Luật Đất đai năm 2013, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh có thể ủy thác cho một tổ chức có chức năng tư vấn để xác định giá đất cụ thể. Quá trình xác định giá đất cụ thể này phải dựa trên việc thực hiện điều tra, thu thập thông tin liên quan đến thửa đất, tình hình giá đất thị trường và các dữ liệu về giá từ cơ sở dữ liệu đất đai. Phương pháp xác định giá này cần phải phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương.
Dựa vào hướng dẫn tại khoản 4 Điều 114 của Luật Đất đai 2013, khoản 5 Điều 4 Nghị định 44/2014/NĐ-CP và khoản 4 Điều 3 Nghị định 01/2017/NĐ-CP, cách tính giá đất cụ thể sẽ được thực hiện thông qua việc áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất. Tiền bồi thường khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất làm đường sẽ được tính theo công thức như sau:
Giá trị của một mét vuông đất cần định giá = Giá đất trong bảng giá đất x Hệ số điều chỉnh giá đất (theo hệ số K).
Cụ thể:
- Giá đất trong bảng giá đất được quy định bởi Ủy ban nhân dân tại các tỉnh, thành và được điều chỉnh trong từng giai đoạn 5 năm.
- Hệ số điều chỉnh giá đất bồi thường được quyết định bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và thời điểm áp dụng hệ số này tương ứng với thời điểm Nhà nước quyết định thu hồi đất.
Cần lưu ý rằng hệ số điều chỉnh giá đất không tuân theo một lịch trình hàng năm hay từng giai đoạn như trong trường hợp tính tiền sử dụng đất khi cấp Sổ đỏ hoặc Sổ hồng cho diện tích vượt hạn mức.
Ví dụ, giá đất trong bảng giá đất là 25 triệu đồng và hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) là 1,30. Kết quả là giá đền bù cho mỗi mét vuông đất sẽ là 32,5 triệu đồng.
Thực tế, người dân có được thỏa thuận với Nhà nước về giá đền bù đất làm đường hay không?
Theo khoản 4 của Điều 114 trong Luật Đất đai 2013, người dân không được phép thỏa thuận về giá đền bù đất khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án đường.
Theo quy định này, việc xác định giá bồi thường về đất sẽ được quyết định bởi Nhà nước, và người dân không có khả năng thỏa thuận về giá.
Pháp luật Việt Nam xác định rằng đất đai là tài sản thuộc sở hữu của toàn dân, được quản lý và đại diện bởi Nhà nước. Luật Đất đai 2013 đã quy định rõ ràng nội dung này tại Điều 4, tuân theo Hiến pháp:
"Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện sở hữu và quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng theo quy định điều Luật này."
Do đó, trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất nhằm mục đích an ninh, quốc phòng hoặc nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích công cộng, người dân không có quyền thỏa thuận về giá bồi thường vì không phải chủ sở hữu đất đai.
Kết luận
Qua bài viết này, chúng ta đã có cái nhìn tổng quan về nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất làm đường cũng như cách tính giá đất bồi thường. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho sự tư vấn chuyên nghiệp từ các chuyên gia.
Xem thêm:
- Tài chính 3 - 5 tỷ đồng có thể mua đất nền dự án ở khu vực nào Hà Nội?
- Đất ở tại đô thị hay đất ở nông thôn có phải đất thổ cư không?