Nhà thờ Khiết Tâm – Nơi hòa quyện giữa niềm tin và sự sống

Nhà thờ Khiết Tâm là một công trình tôn giáo đặc biệt, nằm trong khuôn viên rộng lớn của Giáo xứ Khiết Tâm. Với kiến trúc đẹp mắt và không gian thanh tịnh, đây là nơi tuyệt vời để tìm thấy sự bình an và ý nghĩa trong cuộc sống. Ngoài việc là nơi thờ phượng, nhà thờ còn tổ chức các hoạt động tôn giáo và văn hóa, là trung tâm gắn kết cộng đồng. Hãy đến và khám phá Nhà thờ Khiết Tâm Thủ Đức để trải nghiệm một không gian tâm linh sâu sắc và chia sẻ niềm tin cùng cộng đồng.

Tìm hiểu thông tin về Giáo xứ Khiết Tâm

Vị trí Nhà thờ Khiết Tâm ở đâu?

Địa chỉ của giáo xứ nằm tại số 15 đường số 4, khu phố 4, phường Bình Chiểu, quận Thủ Đức, TPHCM. Đây là một giáo xứ có bổn mạng là Đức Mẹ Vô Nhiễm, được thành lập vào năm 1965. Cha Giuse Vũ Hoàng Anh là người đảm nhận vai trò Chánh xứ, cùng với Cha Giuse Vũ Trọng Nghĩa là Phó xứ.

Tại Tổng Giáo phận Sài Gòn, giáo xứ này được chăm sóc và quản lý các hoạt động bởi một số cộng đoàn thuộc các dòng tu như Dòng Đaminh, Dòng Chúa Cứu Thế, Dòng Don Bosco, Dòng Tên, và Dòng Phanxicô.

Ngoài ra, Giáo xứ Khiết Tâm, thuộc Giáo hạt Thủ Đức, đã được chịu trách nhiệm bởi quý cha thuộc Dòng Thánh Thể từ năm 1972 cho đến nay.

Lịch trình giờ lễ tại Nhà thờ Khiết Tâm

Lịch sử hình thành Nhà thờ Khiết Tâm

Hành trình từ trại tị nạn đến ngôi nhà tôn giáo

Ngày xưa, Giáo xứ Khiết Tâm Thủ Đức được biết đến với tên gọi “Trại Tị Nạn Khiết Tâm” và đã được xây dựng trên một diện tích rộng lớn là 40ha. Đất đó trước đây thuộc sở hữu của những người Pháp kiều và cũng là của bà Trần Thị Các (vợ ông tòa Đỗ Hữu Trí), Giáo sư Đoàn Tân và Ông Phạm Quang Lũy. Vị trí đặc biệt này nằm trong bản đồ phố 2 của xã Tam Bình, quận Thủ Đức, tỉnh Gia Định. Từ một trại tị nạn ban đầu, Nhà thờ Khiết Tâm đã trải qua một hành trình phát triển đáng kinh ngạc để trở thành một ngôi nhà tôn giáo thịnh vượng ngày nay.

Sau đó, khu vực này đã được quy hoạch lại và phân lô cho dân cư. Trung tâm của khu trại là nơi xây dựng nhà thờ, nhà xứ và công viên phía trước. Tổng diện tích quy hoạch bao gồm công trường, khuôn viên nhà thờ, Dòng Thánh Thể, trường học, các dòng tu và các con đường rộng lớn cùng diện tích các lô đất.

Khi giáo xứ được thành lập ban đầu, có tổng cộng 268 gia đình với 1.114 người. Một số ít cư dân đến từ các tỉnh Quy Nhơn, Bình Dương, Long Khánh, Phước Long, Long Xuyên, Rạch Giá và nhiều nơi khác.

Dưới sự lãnh đạo của Cha Matthêu Trần Trinh Khiết, một ban tiếp cư gồm 9 người đã được bầu chọn để điều hành các hoạt động cần thiết ngay từ khi Giáo xứ Khiết Tâm Thủ Đức khởi đầu. Vào ngày 24.12.1965, Cha Matthêu chính thức thành lập Họ Đạo Khiết Tâm từ khu trại tị nạn, và họ được chia thành ba khu vực: Trại Đồng Công, khu Trinh Vương và khu Hòa Bình. Sự tổ chức này đã đặt nền móng cho sự phát triển và tổ chức công tác tôn giáo của Nhà thờ Khiết Tâm.

Vào ngày 14.5.1966, để tạo điều kiện cho người dân định cư lâu dài và ổn định, chính quyền quyết định chuyển trại tị nạn thành một ấp, là một đơn vị hành chính thuộc quận Thủ Đức và đã ký quyết định đổi tên từ “trại tị nạn Khiết Tâm”.

Các cơ sở của họ đạo Khiết Tâm bắt đầu hình thành

Vào ngày 22.01.1967, công việc xây dựng các cơ sở của họ đạo Khiết Tâm bắt đầu được thực hiện. Lễ đặt viên đá đầu tiên để xây dựng thánh đường diễn ra với sự hiện diện của Cha Phanxicô Trần Thanh Khâm, đại diện của Giáo phận Sài Gòn và Mục sư Ban Êtô Măng Slot. Cha Phanxicô đã thực hiện nghi thức đặt viên đá đầu tiên cho việc xây dựng Họ đạo Khiết Tâm.

Vào ngày 09.3.1967, Cha Hoàng Yến khởi công xây dựng trường nuôi dưỡng trẻ em khó khăn và giao cho Dòng Con Đức Mẹ Phú Xuân Huế quản lý cơ sở chăm sóc trẻ mồ côi. Một đóng góp đáng kể từ Nữ tu Huỳnh Thị Hải đã mang đến một số em cô nhi từ Suối Lồ Ồ đến đây để được chăm sóc và nuôi dưỡng. Sự hình thành và hoạt động của trường nuôi dưỡng này đã tạo điều kiện tốt để chăm sóc và đem lại hy vọng cho những em nhỏ đang trải qua hoàn cảnh khó khăn.

Ngày 20.7.1969, giáo xứ đã mở rộng và tái kiến trúc nghĩa trang, sau đó nhận được sự chấp thuận. Vào ngày 19.3.1971, Dòng Mến Thánh Giá Hà Nội đến nhận đất để xây dựng nhà dòng.

Ngày 12.6.1972, Cha Giuse Trần Văn Bình từ Dòng Thánh Thể đã đến để xây dựng Dòng Thánh Thể Việt Nam. Cha Giuse Nguyễn Thành Tâm cùng với Cha quản lý Hoàng Văn Phú và một số thầy cộng tác đã trở thành Bề Trên đầu tiên của Dòng Thánh Thể.

Vào ngày 21.9.1972, Tòa Tổng Giám mục Giáo phận Sài Gòn đã đưa ra quyết định quan trọng, nâng họ đạo thành một giáo xứ độc lập và đặt tên là Nhà thờ Khiết Tâm. Trong cùng ngày đó, giáo xứ đã tổ chức một buổi lễ truyền giáo ý nghĩa, kết nối giữa Cha Matthêu Trần Trinh Khiết và Cha Giuse Nguyễn Thành Tâm, người là Bề Trên của Dòng Thánh Thể.

Sau đó, vào ngày 24.6.1973, các tổ chức trong giáo xứ đã được thành lập và hoạt động, bao gồm Ban chấp hành các khu, đoàn Liên Minh Thánh Tâm, hội Con Cái Đức Mẹ và Đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể. Sự thành lập của những tổ chức này đã tạo nên sự đoàn kết và sự phát triển mạnh mẽ cho Giáo xứ Khiết Tâm.

Ngày 01.3.1990, Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình đã chủ sự Thánh lễ và đặt viên đá đầu tiên để khởi công xây dựng thánh đường. Vào ngày 02.3.1991, giáo xứ đã tổ chức một buổi lễ tạ ơn, thu hút sự hiện diện của các ân nhân và thân nhân xa gần, để cùng nhau dâng lễ tạ ơn cho sự khởi công xây dựng thánh đường. Với sự cống hiến từ Dòng Thánh Thể, Nhà thờ Khiết Tâm đã đóng góp vào việc xây dựng ngôi thánh đường đầu tiên tại quê hương Việt Nam, để tôn vinh và thờ phượng Chúa Giêsu Thánh Thể.

Sau khi hoàn thành công trình thánh đường, cha xứ cùng giáo dân tiếp tục xây dựng các công trình khác trong khuôn viên nhà thờ. Công việc này bao gồm việc trồng cây xanh, trải đường nhựa, xây hàng rào và bờ bao cho nhà thờ cũng như khu nghĩa trang của giáo xứ. Tất cả những nỗ lực này là thành quả và công lao của các cha quản xứ cùng với sự đóng góp và cống hiến của giáo dân, tạo nên một giáo xứ trang nghiêm và phát triển như ngày hôm nay.

Công trình xây dựng Giáo xứ Khiết Tâm qua từng thời kỳ

Cha Đaminh Đặng Công Hiến làm chủ chăn trong thời gian dài nhất, kéo dài 19 năm, và phải đối mặt với những khó khăn vô cùng cam go nhất về cả kinh tế vật chất và đức tin trong những thập kỷ sau biến cố chính trị năm 1975. Tuy nhiên, ngài đã để lại những công trình đáng kinh ngạc và không thể phủ nhận rằng chúng có quy mô khổng lồ, ngang tầm với thực tế của thời điểm đó. Có nhiều người cho rằng những công trình này có thể được xem như một “tiên tri” từ ngài, vì khi lên kế hoạch và thậm chí khi hoàn thành, chưa có nhiều dấu hiệu cho thấy sự phát triển công nghiệp và sự gia nhập đông đảo của lao động đến khu vực này như trong những năm sau đó.

Bên trong thánh đường

Ngày 01/3/1990, Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Bình, Tổng giám mục giáo phận thành phố Hồ Chí Minh, đã về làm chủ cho nghi thức đặt viên đá đầu tiên và tổ chức thánh lễ xin ơn bình an cho công trình, tạo điểm khởi đầu thiêng liêng cho công tác xây dựng Nhà thờ Khiết Tâm.

Sau chỉ một năm, vào ngày 02/3/1991, Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình trở lại Nhà thờ Khiết Tâm để làm chủ sự lễ khánh thành. Ngôi thánh đường mới được xây dựng có kiến trúc bề thế, với tháp chuông cao và tinh tế. Bên trong thánh đường, có nhiều công trình điêu khắc nghệ thuật tinh xảo. Trong đó, điểm nhấn lớn nhất trên bức tường đáy cung thánh là hai tấm phù điêu màu đồng sang trọng: một nửa bên phải miêu tả phép lạ hóa bánh thành nhiều; một nửa bên trái miêu tả Chúa Giêsu trao chén cho cha Eymard và đoàn con cái thiêng liêng của Ngài.

Cung thánh được xây dựng rộng rãi và tinh tế, sẵn sàng đón tiếp nhiều đợt tu sĩ khấn dòng hoặc nhận chức thánh, cũng như tổ chức các nghi lễ trọng đại khác. Tất cả những công trình này được cung hiến cùng bàn thờ, tạo nên ngôi đền tôn vinh Thánh Thể đầu tiên tại Việt Nam.

Phía sau Nhà thờ Khiết Tâm

Sau nhà thờ, có những công trình phụ quan trọng không kém. Đầu tiên là Đài Đức Mẹ mới, nằm ngay bên cánh phải của mặt tiền Nhà thờ Khiết Tâm. Tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm, từ trước đây đã được đặt ở địa điểm này, tiếp tục truyền đạt thông điệp đến mọi người rằng Đức Mẹ là nguồn nước đầu tiên cho giáo xứ từ những ngày đầu, và mãi mãi Đức Mẹ sẽ là người mẫu trong việc tôn thờ Thánh Thể và làm cầu nối để ban cho đoàn con Thiên Chúa.

Tiếp theo là đường kiệu và sân trước Nhà thờ Khiết Tâm Thủ Đức đã được trải lớp nhựa nóng chắc chắn và sạch sẽ. Những hàng cây lâu năm đầu tiên được trồng trên công trường rộng của nhà thờ đã trở thành nơi ngồi bàn viết trong các lớp giáo lý, giúp các em nhỏ lớn lên khôn ngoan hơn, cao lớn hơn và sống với ân nghĩa đối với Thiên Chúa và con người (Lc 2,52). Còn những hàng cây thế hệ thứ hai đã bắt đầu mọc lên, mang lại bóng mát và rộng lớn hơn trên những thảm cỏ xanh quanh năm.

Tường bao xung quanh khu vực nhà thờ và sân lớn đã biến khung cảnh trống trải thành một khuôn viên lý tưởng. Hoa viên Hòa Bình của giáo xứ cũng trở thành một điểm nhấn quan trọng, tạo nên hai cánh phổi lớn cung cấp không khí trong lành, mát mẻ và không gian thiêng liêng cho mọi người. Đứng ở đó, Đức Mẹ trở thành hình tượng của một người phụ nữ nhân từ, khiêm tốn, lòng rộng mở và đẹp nhẹ nhàng, tràn đầy thanh tao. Đó là một nét đẹp dịu dàng và êm đềm, dành cho tất cả mọi tâm hồn trong giáo xứ.

Những đóng góp khác cho nền kiến trúc nhà thờ

Sau những đóng góp và cống hiến đáng kính trên, Cha Đaminh Đặng Công Hiến đã trải qua cơn đau nặng do một căn bệnh nan y và mất vào ngày 07/7/1994. Theo nguyện ước của mình khi còn sống, Cha Đaminh được chôn cất ngay dưới chân đài Đức Mẹ. Điều đó phản ánh sự khiêm nhượng và mong muốn của ngài, “để được mọi người nhớ đến và tiếp tục cầu nguyện cho ngài”.

Sau thời kỳ cha Đaminh Đặng Công Hiến đảm nhận vai trò cha xứ, các công trình quan trọng khác nhằm huấn luyện và truyền bá đức tin, cũng như tôn trọng Thánh Thể, đã được triển khai trong suốt thời gian. Vào năm 1998, đài thánh Giuse đã được xây dựng (trong thời gian cha Vinh Sơn Hòa đảm nhiệm), tiếp theo vào năm 2005 là nhà mục vụ, và năm 2010 là đài thánh Eymard (xây dựng theo hai giai đoạn khác nhau dưới sự chỉ đạo của cha Giuse Trợ). Đáng chú ý, vào năm 2014, công trình trùng tu nhà giáo lý đã được thực hiện dưới sự hướng dẫn của cha Phaolô Maria Quang, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và sự hình thành tâm linh cho cộng đồng tín hữu.

Tăng cường và phát triển tại Nhà thờ Khiết Tâm

Ngày 21/9/1972, theo như yêu cầu của cha Matthêu Trần Trinh Khiết, Chánh xứ Tam Hải, Tòa tổng giám mục Sài Gòn đã đồng ý cho nâng họ đạo Khiết Tâm lên thành giáo xứ và giao trách nhiệm quản lý giáo xứ này cho dòng Thánh Thể. Cha Giuse Trần Thanh Tâm đã được bổ nhiệm làm cha xứ tiên khởi. Trong dịp đó, lễ kính thánh Tông Đồ bổn mạng cha cựu chánh xứ cũng đã được tổ chức, tạo cơ hội để hai cha xứ trao đổi và chuyển giao trách nhiệm.

Ngày 05/02/1973, trong dịp kỷ niệm ngày rửa tội của thánh Eymard, Cha Henri Verhoeven - Bề Trên Tổng Quyền - đã chính thức ký quyết định thành lập cộng đồng Khiết Tâm, thuộc dòng Thánh Thể, và bổ nhiệm Cha Giuse Trần Thanh Tâm làm bề trên tiên khởi. Nhờ hai quyết định này, Nhà thờ Khiết Tâm sẽ luôn luôn được phục vụ và hướng dẫn bởi các linh mục và tu sĩ thuộc dòng Thánh Thể, đồng hành cùng cộng đồng tín hữu trong cuộc sống tôn giáo và hướng về Thiên Chúa.

Mặc dù không phải tất cả các linh mục và tu sĩ đều hoàn hảo, nhưng những người được ban đặc sủng Thánh Thể này phải đặc biệt chú ý và đối mặt với trách nhiệm Thánh Thể. Sức mạnh của Chúa hiện diện trong những sự yếu đuối của họ.

Cha Giuse Trần Thanh Tâm, người đã trở thành quản xứ tiên khởi, luôn lắng nghe lời Mẹ Maria và nỗ lực dẫn dắt đoàn chiên hướng về Đức Chúa Trời, con đường, sự thật và sự sống. Ông luôn khuyến khích sự hợp nhất trong cộng đồng, xây dựng một cuộc sống tâm linh hoàn hảo.

Ông đã quản nhiệm giáo xứ từ năm 1972 đến 1974, với sự giúp đỡ của hai cha phó xứ là Đaminh Nguyễn Hữu Lượng và Đaminh Nguyễn Phúc Thuần.

Sau đó, các cha tiếp tục nối gót ông như sau:

• 1974-1975: Gioakim Nguyễn Đức Mưu (tức là cha Việt Châu).
• 1975-1994: Đaminh Đặng Công Hiến.
• 1994-1996: Đaminh Nguyễn Đạt Tam.
• 1996-1999: Vinhsơn Nguyễn Văn Hòa.
• 1999-2002: Giuse Phan Ngọc Trợ.
• 2002-2003: Giuse Trần Đình Long.
• 2003-2007: Giuse Phan Ngọc Trợ.
• 2007-2008: Đaminh Phạm Văn Vàng.
• 2008-2012: Giuse Phan Ngọc Trợ.
• 2012-2014: Phaolô Maria Nguyễn Thanh Quang.

Theo thời gian, số lượng giáo dân trong giáo xứ ngày càng phát triển. Một sự kiện đáng chú ý là việc phân đôi khu Đồng Công vào năm 2007-2008 do sự tăng trưởng của cộng đồng. Khu mới được đặt tên là Fatima. Ngoài ra, có một số lượng lớn người lao động di dân đến làm việc trong các khu chế xuất Linh Trung và Sóng Thần trong hơn mười năm qua.

Cộng đồng Nhà thờ Khiết Tâm có những hoạt động sinh hoạt thường kỳ đa dạng và sôi động. Sự đoàn kết của cộng đồng được thể hiện qua các hoạt động như thánh lễ, chầu Thánh Thể, mục vụ di dân, ban mục vụ giới trẻ, đọc kinh liên gia tại gia đình, cung cấp nước lọc miễn phí và các hội đoàn khác. Cả danh sách các cha xứ từ ngày thành lập đến hiện tại cũng đã được cung cấp.

Qua bài viết này, chúng ta hi vọng được tìm hiểu thêm về lịch trình giờ lễ cũng như lịch sinh hoạt của giáo xứ Khiết Tâm.