Hành quyết - Một phần của Nhà Hán bành trướng xuống phía nam
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là một điểm mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam, với sự lãnh đạo của hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị. Cuộc khởi nghĩa này đã đánh đuổi lực lượng cai trị của nhà Đông Hán ra khỏi Giao Chỉ, mang lại độc lập trong 3 năm cho người Việt tại đây.
Hoàn cảnh, nguyên nhân
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra trong bối cảnh đất nước Việt Nam bị ách thống trị của nhà Hán ngày càng nặng nề. Chính sách đồng hóa và bóc lột của nhà Đông Hán đã khiến mâu thuẫn giữa người Việt và chế độ này leo thang. Các Lạc tướng và Lạc hầu đã đoàn kết nhau để chống đối.
Nguyên nhân trực tiếp
Trong số các Lạc tướng muốn chống lại sự thống trị của nhà Hán, nổi lên nhà Trưng Trắc ở Mê Linh, Phong Châu và nhà Thi Sách ở Chu Diên. Hai chị em đã kết hôn với nhau và quyết tâm chống lại nhà Hán sau cái chết của Thi Sách. Quân Hai Bà Trưng đã tập hợp sự ủng hộ của nhiều thủ lĩnh địa phương và bắt đầu cuộc khởi nghĩa.
Lực lượng lãnh đạo cuộc khởi nghĩa
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng được lãnh đạo bởi các Lạc tướng, Lạc hầu, là những người thực sự cộng tác với chính quyền nhà Hán hoặc chỉ thần phục bên ngoài. Vai trò lãnh đạo nòng cốt được các Lạc tướng dòng dõi Hùng Vương đảm nhiệm. Một nhân vật quan trọng là bà Man Thiện, mẹ của Trưng Trắc và Trưng Nhị, đã đóng vai trò tổ chức lực lượng và giao thiệp với các quan lang.
Diễn biến
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bắt đầu từ nửa cuối năm 39 và chịu sự trấn áp của Tô Định. Từ tháng 2 năm 40, Trưng Trắc và Trưng Nhị chính thức phát động cuộc khởi nghĩa chống nhà Đông Hán. Quân Hai Bà Trưng tấn công các đô úy trị quận Giao Chỉ ở Mê Linh và Cổ Loa. Quân khởi nghĩa càn quét các thành khác, khiến Tô Định phải tháo chạy. Cuối cùng, Tô Định bị đưa trước triều đình và bị trừng phạt. Cuộc khởi nghĩa này lan rộng sang nhiều vùng khác nhau.
Phạm vi
Phạm vi cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng không chỉ gói gọn trong phạm vi Giao Chỉ Bộ, mà lan sang cả một số địa phương khác. Số thành và huyện thuộc quận đã được ghi nhận từ các nguồn sử liệu là 65.
Hệ quả của cuộc khởi nghĩa
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lịch sử Việt Nam do phụ nữ lãnh đạo. Nó đã chấn động cả cõi Nam và là tín hiệu của sự đấu tranh tự do và độc lập của người Việt. Cuộc khởi nghĩa này cũng đã khẳng định vai trò quan trọng của phụ nữ và phản đối sự áp đặt của nhà Hán.
