Hồ Tùng Mậu, hay còn được gọi là Hồ Bá Cự (15 tháng 6 năm 1896 - 23 tháng 7 năm 1951), là một nhà hoạt động cách mạng và chính trị tài ba của Việt Nam. Ông đã từng là thành viên của cả Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Cộng sản Việt Nam, và là một trong những người đồng sáng lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sự nghiệp cách mạng
Hồ Tùng Mậu sinh ngày 15 tháng 6 năm 1896 tại làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống chống Pháp. Cha ông là Hồ Bá Kiện, một chí sĩ trong phong trào Văn Thân, đã hy sinh trong trận chiến với Pháp năm 1883.
Chịu ảnh hưởng sâu sắc của cha, ông rời khỏi gia đình năm 1916 để dạy học ở hai huyện Thanh Chương và Anh Sơn với mong muốn tìm kiếm bạn cùng chí hướng. Sau đó, năm 1919, ông cùng một số đồng chí bí danh là Hồ Tùng Mậu, đã bí mật rời đi sang Lào rồi sang Xiêm. Tại đây, ông tiếp tục hoàn thiện kiến thức với tư cách là một học viên tại trường trung học An Định và trường Bưu điện.
Vận động lập Đảng Cộng sản
Tháng 3 năm 1926, Nguyễn Ái Quốc giới thiệu ông gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc. Trong quá trình hoạt động cách mạng, ông sử dụng nhiều bí danh khác nhau như Lương, Ích, Phan Tái, Hồ Mộng Tống, Hồ Quốc Đống, Hồ Tùng Tôn, Ninh Võ, Hà Quị, Yên Chính, Lương Gầy, Lương Tử Anh.
Đến ngày 3 tháng 2 năm 1930, ông tham dự Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam tại Cửu Long, Hương Cảng, do Nguyễn Ái Quốc lãnh đạo. Ông đã đóng góp tích cực trong việc phát triển Đảng và dẫn dắt việc huấn luyện chính trị cho thanh niên.
Sự hy sinh và kế thừa
Ngày 23 tháng 7 năm 1951, ông hy sinh trong cuộc hành trình đến Liên khu IV để công tác. Ông đã bị máy bay địch Pháp phát hiện và bắn chết tại Phố Còng, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Nguyên nhân cái chết của ông vẫn còn nhiều điều bí ẩn và gây tranh cãi.
Dù đã hy sinh, tên tuổi và công lao của Hồ Tùng Mậu vẫn mãi được tôn vinh. Ông đã được truy tặng Huân chương Sao Vàng, huân chương cao quý nhất của nhà nước Việt Nam. Nhiều đường phố, trường học và xã ở Việt Nam đã được đặt theo tên ông.
Một trong những điều để lại của ông là gia đình. Ông có một con trai là Hồ Mỹ Xuyên, người đã hy sinh vào năm 1947. Trước khi hy sinh, ông Xuyên đã lập gia đình và có ba người con, và tất cả các con ông đã trở thành những chính khách cao cấp của Việt Nam.
Hồ Tùng Mậu là một con người đầy tài năng và đóng góp lớn cho sự phát triển của đất nước. Tên ông sẽ mãi mãi được khắc sâu trong trái tim của người dân Việt Nam.
