Một vòng quanh khu nhà tái định cư CT2 và CT3 Vĩnh Hoàng, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai, Hà Nội, chúng tôi đã chứng kiến tình trạng hạ tầng xuống cấp đáng lo ngại. Vỉa hè xung quanh tòa nhà bị sụt lún và nứt nẻ. Rêu và cỏ mọc bừa bãi. Khu vực đựng rác bẩn thỉu, cửa sắt gỉ sét hôi thối khiến nhiều người bịt mũi không thể lại gần.
Nhiều hộ dân đã phản ánh sự bức xúc của mình với phóng viên Tiền Phong. Anh Thân Anh Tú, cư dân sống tại phòng 607 CT2, cho biết gia đình anh sống trong lo lắng. Hệ thống chữa cháy trong tòa nhà đã lâu không được bảo trì, không biết có hoạt động an toàn hay không. Đặc biệt, tình trạng hoạt động của thang máy cũng gây bức xúc. Trong cả tòa nhà cao tầng chỉ có 2 thang máy, nhưng trong suốt năm nay, một chiếc đã hỏng và không được sửa chữa, khiến cư dân chỉ có thể sử dụng một thang máy duy nhất. Anh Nguyễn Anh Tuấn, phòng 607 CT3, cho biết khi đứng trong thang máy, anh cảm thấy lo sợ vì thang máy rung lắc và kêu cọt kẹt.
Nhiều cư dân cũng phản ứng không hài lòng với chất lượng công trình khi nhận nhà. Họ không nhìn thấy bất kỳ chứng nhận kiểm định chất lượng thang máy. Phòng sinh hoạt cộng đồng cũng không được bàn giao, dẫn đến các hoạt động chung của cư dân phải tổ chức dưới gian nhà xe. Anh Thân Anh Tú cho biết, gia đình anh đã chuyển đến sống ở đây từ tháng 5/2018, nhưng đến 3 năm sau mới có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất. Hệ thống ống nước thường xuyên bị hỏng, tràn ra ngoài gây hư hỏng cho tường nhà, vôi vữa bong tróc.
Ông Nguyễn Đắc Quýnh, Bí thư Chi bộ Tổ dân phố 32-33, phường Hoàng Văn Thụ, cho biết nhiều năm qua, nhiều người dân sống tại hai tòa nhà tái định cư CT2 và CT3 đã liên tục kiến nghị tới cơ quan chức năng về những bất cập trong quản lý và vận hành khu căn hộ, nhưng không nhận được phản hồi kịp thời từ các cơ quan.
Cụ thể, các hộ dân đã gửi đơn kiến nghị tới Ban quản lý các công trình nhà ở và công sở thuộc Sở Xây dựng Hà Nội, đề xuất các vấn đề như: Hệ thống thang máy từ năm 2018 đến nay chưa được kiểm định; từ tháng 1/2021 không có đơn vị nào đến bảo dưỡng. Thang máy thường xuyên rung lắc, gặp lỗi kẹt và bị dừng hoạt động. Hệ thống chữa cháy thường xuyên báo cháy giả, gây sự không hài lòng cho cư dân. Mặc dù hàng chục hộ dân đã ký vào đơn, nhưng không nhận được giải quyết.
Bà Nguyễn Thị Nga, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng ban công tác mặt trận liên Tổ 32-33, cũng đã nhiều lần kiến nghị cải tạo hạ tầng xung quanh tòa nhà và bàn giao phòng sinh hoạt cộng đồng cho cư dân, để có nơi sinh hoạt và tổ chức các hoạt động cho trẻ em. Tuy nhiên, cũng không nhận được phản hồi từ các cơ quan. Bà Nga cho biết nhiều người dân đã chấp hành chủ trương giải phóng mặt bằng và bàn giao nơi ở cũ của mình để đến sống tại đây. Nhưng khi đến đây, họ lại phải đối mặt với cuộc sống bất an như hiện tại. Chính sách tái định cư như vậy sẽ ảnh hưởng đến tâm lý người dân khi thực hiện giải phóng mặt bằng.
Đại diện nhiều hộ dân cho biết đã liên hệ với đơn vị quản lý trực tiếp và được giải thích rằng, do số lượng cư dân chuyển đến ở chưa đạt 50% tổng số căn hộ, nên chưa thành lập được Ban quản trị. Điều này dẫn đến việc chưa bàn giao quỹ bảo trì 2% cho đại diện các hộ dân, để có tiền sửa chữa tòa nhà và các phần dùng chung. Việc sửa chữa tòa nhà trong thời gian này phải dùng ngân sách và thủ tục phức tạp.
Ông Phạm Hữu Tiến, Giám đốc Ban quản lý Các công trình nhà ở và Công sở, Sở Xây dựng Hà Nội, cho hay chưa nắm được thông tin về tình trạng xuống cấp tại khu nhà tái định cư Vĩnh Hoàng. Ông Tiến cam kết sẽ kiểm tra lại bộ phận hành chính và các công văn. Ông cũng cho biết Ban đang quản lý 20 tòa nhà tái định cư, nhưng chưa thành lập được Ban quản trị. Đối với những chung cư chưa thành lập Ban quản trị, việc sửa chữa và thay thế trang thiết bị phải dùng ngân sách, lập dự toán và trình lên thành phố phê duyệt, thường mất thời gian. Hiện nay, thành phố chưa ủy quyền cho Sở Xây dựng phê duyệt các khoản chi này. Quản lý đang thực hiện theo Quyết định 18 của UBND thành phố và Thông tư 124 của Bộ Tài chính. Việc thành lập Ban quản trị và quy định với nhà thương mại và tái định cư giống nhau, đều phải đạt 50% đại diện chủ sở hữu để tổ chức Hội nghị thành lập Ban quản trị. Ông Tiến nói: "Chúng tôi cũng muốn làm nhanh, nhưng lại đang phải tuân thủ các quy định pháp luật".
Đại diện Ban quản lý Các công trình nhà ở và Công sở cho biết, trách nhiệm cải tạo và sửa chữa các phần bên ngoài căn hộ, như cầu thang, thang máy, hành lang... thuộc về chủ sở hữu căn nhà và áp dụng cho cả nhà thương mại và nhà tái định cư.
Theo nhiều chuyên gia pháp lý, quy định rằng tòa nhà tái định cư chỉ khi nào đạt đủ 50% đại diện chủ sở hữu mới tổ chức Hội nghị thành lập Ban quản trị gây ra nhiều bất hợp lý. Việc xác định số lượng cư dân chuyển đến sống ở tòa nhà và số đại diện chủ sở hữu là vấn đề thuộc cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan giải phóng mặt bằng. Ngay cả khi chỉ có một hộ dân tái định cư chuyển đến sống ở đây, việc đảm bảo quyền lợi cho họ, như thang máy, điện nước, vệ sinh... cũng phải được triển khai. Thủ tục phê duyệt khi gặp sự cố hoặc hỏng hóc cần được cải thiện để xử lý kịp thời các yêu cầu hàng ngày của cư dân. Việc thang máy bị hỏng trong một năm và không hoạt động là không thể chấp nhận được và cơ quan chức năng phải chịu trách nhiệm về vấn đề này! Đại diện Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Hà Nội đã đề xuất.
Hàng trăm người dân tại khu tái định cư Vĩnh Hoàng đã nhiều năm không thể yên tâm sống ngay trong căn nhà tái định cư! Tình trạng này cũng đã và đang xảy ra tại nhiều khu tái định cư khác trên địa bàn thành phố Hà Nội. Hy vọng rằng các kiến nghị từ người dân tái định cư Vĩnh Hoàng sẽ sớm được lãnh đạo Thành ủy và UBND thành phố Hà Nội quan tâm chỉ đạo và giải quyết triệt để!