Quốc hội vừa thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) với sự tán thành, khẳng định sự hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Điều này đồng nghĩa với việc căn hộ chung cư mini sẽ được cấp giấy chứng nhận và có thể được bán, cho thuê một cách chính đáng.
Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đã trình bày báo cáo giải trình cùng với việc sửa đổi, chỉnh lý dự thảo luật. Ông cho biết, có những ý kiến cho rằng quy định tại Điều 57 về việc phát triển nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ cá nhân để bán, cho thuê mua (chung cư mini) có vẻ "quá chặt chẽ và khó khả thi".
Các ý kiến này mong muốn sự điều chỉnh về hướng tập trung quản lý từ phía Nhà nước, kiểm soát theo quy hoạch và quy chế kiến trúc đô thị, cấp phép xây dựng, đảm bảo hệ thống vệ sinh môi trường, phòng cháy, chữa cháy hoặc chỉ quy định nguyên tắc và giao cho Chính phủ quy định chi tiết.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhận định rằng quá trình thực thi pháp luật và thực tế phát triển loại hình nhà ở này trong thời gian qua đã trở nên lỏng lẻo ở nhiều địa phương, thiếu sự kiểm tra chặt chẽ và không xử lý kịp thời các vi phạm, dẫn đến nhiều hệ lụy, gây quá tải cho hạ tầng đô thị và các tiện ích sinh hoạt, cũng như tiềm ẩn nguy cơ cháy, nổ. Một số vụ hỏa hoạn đã xảy ra, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.
Muốn xây chung cư mini phải đủ điều kiện làm chủ đầu tư dự án
Để khắc phục các hạn chế và đảm bảo sự cân đối giữa yêu cầu quản lý và nhu cầu phát triển, đồng thời đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu ý kiến của đại biểu và đưa ra chỉnh lý Điều 57 để thông qua.
Theo Điều 57, luật quy định rõ rằng cá nhân muốn xây chung cư mini (nhà ở từ 2 tầng trở lên, mỗi tầng có căn hộ, hoặc từ 2 tầng trở lên với quy mô từ 20 căn hộ trở lên) để bán, cho thuê phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở. Căn hộ đáp ứng đủ điều kiện sẽ được cấp giấy chứng nhận theo quy định pháp luật đất đai và có thể được bán, cho thuê theo quy định của Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản.
Việc đầu tư xây dựng chung cư mini để cho thuê cần đáp ứng yêu cầu xây dựng do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành. Khu nhà cần đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật. Về đường giao thông, UBND tỉnh được phân cấp quy định để đảm bảo phương tiện chữa cháy có thể tiếp cận nơi có chung cư mini.
Quản lý và vận hành chung cư mini phải tuân thủ quy chế quản lý và sử dụng nhà chung cư do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành.
Tổng Liên đoàn Lao động được làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội
Luật Nhà ở (sửa đổi) cũng có quy định rằng Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được uỷ quyền là cơ quan chủ quản dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội với nguồn tài chính công đoàn dành cho công nhân, người lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội thuê.
Quy định này nhằm gia tăng vai trò và trách nhiệm của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong việc đảm bảo an sinh xã hội, đặc biệt là quyền được sở hữu nhà ở, nâng cao chất lượng cuộc sống và thu hút công nhân, người lao động tham gia tổ chức Công đoàn, theo ý kiến của Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng.
Để tiến hành triển khai cụ thể quy định mới này, luật cũng quy định nguồn vốn cho dự án nhà ở xã hội do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện sẽ là nguồn tài chính của công đoàn.
Dự án nhà ở xã hội bằng nguồn tài chính công đoàn sẽ áp dụng quy định về chủ đầu tư dự án công. Điều này đồng nghĩa với việc việc quản lý và triển khai dự án đầu tư sẽ do đơn vị quản lý dự án thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tiến hành theo quy định của pháp luật về đầu tư công.
Điều này không chỉ đem lại sự minh bạch và công bằng trong ngành đầu tư, mà còn tăng cường đáng kể niềm tin của công nhân và người lao động vào các chính sách nhà ở xã hội của Nhà nước.
