Trong cuộc sống, tranh chấp là điều không thể tránh khỏi. Và đặc biệt trong lĩnh vực đất đai nhạy cảm, việc giải quyết tranh chấp trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên mà còn đảm bảo sự quản lý của nhà nước. Thực tế cho thấy, tình trạng tranh chấp đất đai xảy ra ngày càng thường xuyên. Tuy nhiên, ít người có hiểu biết về các quy định của pháp luật đất đai về giải quyết tranh chấp. Hãy cùng học viện đào tạo pháp chế ICA tìm hiểu về tình huống giải quyết tranh chấp đất đai qua bài viết này.
Các dạng tranh chấp đất đai
Trong thực tế và quy định của pháp luật, có ba dạng tranh chấp đất đai phổ biến.
Tranh chấp về quyền sử dụng đất
Loại tranh chấp này phát sinh khi xác định người có quyền sử dụng hợp pháp đối với quyền sử dụng đất. Các tình huống tranh chấp bao gồm tranh chấp quyền sử dụng đất trong quan hệ ly hôn và thừa kế, cho thuê đất và tranh chấp về địa giới hành chính.
Tranh chấp về quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất
Loại tranh chấp này phát sinh khi một bên có hành vi vi phạm, cản trở làm ảnh hưởng đến bên kia hoặc không thực hiện đúng trách nhiệm của mình. Thông thường, các tranh chấp này liên quan đến các thỏa thuận được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp, bảo lãnh, đầu tư vốn và trường hợp nhà nước thu hồi đất vì mục đích an ninh quốc phòng, lợi ích quốc gia.
Tranh chấp về mục đích sử dụng đất
Dạng tranh chấp này ít phổ biến hơn, nhưng vẫn có thể xảy ra. Tranh chấp này liên quan đến việc xác định chính xác mục đích sử dụng đất. Tranh chấp phát sinh khi người sử dụng đất sai so với mục đích được nhà nước cho thuê hoặc giao đất ban đầu. Tuy nhiên, tranh chấp này có cơ sở để giải quyết do Nhà nước xác định mục đích sử dụng cụ thể thông qua quy hoạch trong quá trình giao đất.
Tình huống giải quyết tranh chấp đất đai
Tình huống 1: Tranh chấp diện tích đất sử dụng
Năm 2000, ông Lý được UBND xã cấp một thửa đất diện tích 500m2 theo Quyết định cấp đất ngày 20/12/2000. Ngày 07/03/2001, ông Lý và vợ là bà Sen đồng ý chuyển nhượng cho bà Thơ 290m2 trong tổng diện tích nêu trên có xác nhận của đại diện UBND xã lúc đó là chủ tịch UBND. Trên thực tế, diện tích đất năm 2000 do bà Sen nộp tiền cấp đất và làm chủ sử dụng đất, còn ông Lý chỉ đứng tên đại diện. Bà Thơ đã thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với bà Sen theo thoả thuận. Bà Sen đã chuyển nhượng cho bà Thơ với diện tích đất nêu trên với giá 20 triệu đồng và bà Sen đã nhận đủ 20 triệu đồng, số tiền còn lại để thực hiện thủ tục bàn giao đất cụ thể. Bà Thơ đã nộp tiền sử dụng đất cho xã từ đó đến nay. Hiện nay, thông tin nhận được cho biết mảnh đất nêu trên, do ông Dũng là em trai của bà Thơ đứng tên sử dụng, UBND xã đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vậy trong trường hợp này, bà Thơ cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?
Để bảo vệ quyền lợi của mình, bà Thơ cần chứng minh quyền sử dụng đất thuộc về mình. Bà Thơ có thể khởi kiện tại Tòa án và thu thập các tài liệu sau:
- Hợp đồng chuyển nhượng đất đai giữa ông Lý, bà Sen và bà Thơ có xác nhận của UBND xã.
- Phiếu thu tiền sử dụng đất của UBND cho bà Thơ.
Khi có các giấy tờ để chứng minh, bà Thơ có thể gửi đơn kiến nghị đến UBND xã nơi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Dũng để đòi quyền lợi của mình. Bà Thơ đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ ông Lý và bà Sen, và đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với mảnh đất. Khi có đủ căn cứ chứng minh giao dịch trên tồn tại, UBND có thể giai quyết cho bà Thơ, đảm bảo các quyền lợi của bà.
Hy vọng sau khi tham khảo bài viết của chúng tôi, bạn đọc đã có thể hiểu rõ hơn về tình huống giải quyết tranh chấp đất đai. Nếu bạn cảm thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ nó với nhiều người hơn nhé!